آیین ارج‌گذاری انجمن علوم سیاسی ایران برگزار می‌شود
دکتر مجتبی مقصودی
دانشیار علوم سیاسی و بنیانگذار انجمن علمی مطالعات صلح ایران
در نخستین روزهای سال نو ، بزرگترین و مهمترین آرزوی هر انسان نوع دوستی، برقراری صلح و آرامش و دوستی در سراسر جهان است. این آرزو و امید برای ملت های خاورمیانه و کشورهای همسایه که در وضعیت های ناصلح به سر می برند و از هر سو صفیر گلوله و آتش و دود بلند است و آوارگان آن در کل جهان پراکنده اند و مردمان آن خسته از ستیزه های مدام و جنگ های بی پایان اند، بیش از پیش معنا می یابد.
در کنار این آرزو، واقعیتی انکار ناپذیر خودنمایی می کند و آن چرایی استمرار و بی پایانی منازعات و وضعیت های ناصلح در این منطقه است. اینکه عوامل و زمینه های گوناگونی اعم از داخلی و خارجی توضیح دهنده این چرایی است تردیدی نیست؛ ولی از میان همه آنها، یک دلیل مهم ناظر بر وجود هویت های سخت، غیرمنعطف و مصالحه ناپذیر در منطقه هست که رو در روی هم قرار داشته و بقای هویتی خود را در غیریت سازی و حذف نه تنها دیگری، بل دیگران می بینند.
در پس این واقعیت و ملاحظه ماجرا جویی های خانمانسوز عناصر افراطی و بنیادگرا، این پرسش کلیدی مطرح می شود که آیا بروز این همه جنگ طلبی متأثر از هویت این گروه هاست و آیا میان دو عنصر هویت و جنگ و یا هویت و صلح رابطه ای وجود دارد و می توان برخی هویت ها را هویت های صلح طلب و مداراگر و در مقابل، برخی هویت ها را هویت های جنگ طلب و نابردبار برشمرد؟
چه بسا پاسخ های گوناگونی برای این پرسش ها وجود داشته باشد و برخی رابطه و نسبت وثیقی میان این دو عنصر وجود نمی بینند، ولی اگر پاسخ مثبت باشد، که از قضا به زعم نگارنده این پاسخ هم مثبت و هم تغییرپذیر است، این رابطه از چه نوعی است؟ تک سویه، دوسویه، آمرانه، خطی، بخشی، فراگیر، زمانمند، مکانمند و متکثر و … و چرا می توان برخی هویت ها را بیشتر در دایره صلح طلبی و برخی از هویت ها را بیشتر در فضای ناصلح جستجو کرد؟
پاسخ بدین پرسش ها، نخست نیازمند گونه شناسی و شناخت بیشتر محتوا، جوهره، و به ویژه کارگزاران اصلی هویت ساز و صلح ساز است. در نوع شناسی هویتی، به انواع و اقسامی از هویت های فردی، جمعی، صنفی، جنسیتی، زبانی، قومی، دینی و مذهبی، سیاسی، محلی، ملی، منطقه ای و جهانی می توان اشاره کرد که برخی ذاتی و برخی عرضی هستند. آنچه در این یادداشت مد نظر هست، بیشتر هویت سیاسی ـ فرهنگی است که در عین ریشه دار بودن و پایایی و استمرار، از نوعی پویایی، دگردیسی، تطّور و تحول پذیری برخوردار است. به علاوه عنصر کلیدی فهم هر دو عنصر هویت و صلح را به ویژه باید در نتایج، قرائت ها، بروندادها و کارکردهای هر یک جستجو کرد و تنها نمی توان به ادعاها بسنده نمود.
مشکل از آنجا آغاز می شود که برخی از کارگزاران هویت های سیاسی-ـ فرهنگی می کوشند به یاری ابزارهای گوناگون، از جمله آموزش و رسانه و با تبلیغات و تکرار، هویت خویش و گروه هویتی خود را واقعی، تاریخی، خالص، ریشه دار و مثبت معرفی و در مقابل، با ایجاد فضای آنتاگونیستی، هویت های رقیب را جعلی و بی ریشه بازنمایی و برجسته سازی کنند و با دوگانه سازی های ساختگی و هیجانی و حتی وارونه نگاری های تاریخی، هویت های کاذب و متعصبی را رقم بزنند که خود را متمایز و برجسته تر از دیگران معرفی نمایند.
این کارگزاران در بستر فقر و جهل، با ترویج فضا و ادبیات مطلق انگارانه و تمسک به حقانیت های خودساخته ایدئولوژیک، شرعی، نژادی و با ایجاد فضای خرافه و نفرت پراکنی احساسی قومی، ملی، زبانی، دینی و مذهبی و با دور زدن فضای عقلانی و خردگرایانه، محمل جرقه بر خرمن خودبرتربینی های دو-ـ چند سویه شده و به آتش افروزی دست می یازند.
راه حل چنین وضعیت ناصلحی چیست و برای گذر از این وضعیت خانمانسوز چه باید کرد؟ به نظر می رسد همچنان که وضعیت های ناصلح محصول فقر، جهل، تعصب ورزی های افراطی، آگاهی های کاذب و موج سواری کاسبان و کارگزاران فکری-ـ اجرایی و منافع اقتصادی جنگ افروزان و فروشندگان جنگ افزارها بوده؛ به شکلی که در این عرصه صنعت جنگ را برپا داشته اند؛ کنشگران فکری صلح طلب نیز با ظرفیت سازی ها در حوزه صلح مثبت، با روشنگری و افشاگری همه انواع و اشکال ناصلح و اتحاد در سطوح مختلف جهانی، باید «صنعت صلح» را رقم بزنند تا افزون بر نوعی سبک زندگی، منافع ملموسی را به همراه داشته باشد.
در عرصه هویت سازی های صلح طلبانه و شکل دهی به هویت های مدارا جویانه در میان جامعه، مردم و گروه های اجتماعی، مسئولیت کنشگران صلح، به ویژه جامعه نخبگان، بسیار سنگین است. صلح سازی مستلزم تعهد جامعه نخبگان کشور به خلق محصولات و کالاهای نوآورانه متناظر با مفهوم و محتوای صلح است. هنرمندان با خلاقیت های هنری می توانند هنر را به خدمت صلح درآورند و با تولید آثار با محتوا و مضمون صلح خواهانه و صلح جویانه، با ترویج مدارا، گذشبت، ایثار، عفو، بخشش و گفتگو در عرصه تئاتر، سینما، موسیقی، ترانه، مجسمه سازی، گرافیک و غیره به عمومی سازی صلح در سطح اقشار و لایه های گوناگون جامعه بکوشند و به شکل دهی به هویت های مصالحه جو و منعطف کمک برسانند. در شکل دهی به هویت های مصالحه جو در کنار هنرمندان؛ شاعران و نویسندگان، پژوهشگران و دانشگاهیان و در یک کلام اصحاب قلم و گروه های مرجع نیز باید با خلاقیت های فکری و با سلاح قلم و بهره گیری از ابزارهای رسانه ای، ارتباطی، اطلاعاتی به تولید ادبیات علمی کمک نمایند و هویت های صلح جو را دستمایه خلاقیت های ادبی و علمی نمایند.
سایت انجمن علمی مطالعات صلح ایران
https://ipsan.ir/2022/01/25/%d9%86%d8%b3%d8%a8%d8%aa-%d8%b3%d9%86%d8%ac%db%8c-%d9%87%d9%88%db%8c%d8%aa-%d9%88-%d8%b5%d9%84%d8%ad%d8%9b-%d8%a8%d9%87-%d8%b3%d9%88%db%8c-%d9%87%d9%88%db%8c%d8%aa-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d9%85%d9%86/
صلح ناپذیری در دانش سیاست و نهاد قدرت
نمره مردوی علوم سیاسی
مجتبی مقصودی
در ترمینولوژی رشته های علوم اجتماعی بویژه جامعه شناسی و روانشناسی، اصطلاح جامعه پذیری یا socialization مفهومی کلیدی محسوب شده که در باره چیستی، ماهیت و کارکرد آن ادبیات نظری و تحقیقات کاربردی گسترده ای وجود دارد. موضوع مذکور در رشته علوم سیاسی، با ماهیت سیاسی با اصطلاح جامعه پذیری سیاسی Political socialization شاه کلید فهم و توضیح بسیاری از مباحث هست و در حال حاضر به موضوعی پرکاربرد در این رشته بدل گشته و عملا معیار سنجش پذیری برای درک تعلقات، باورها و ایستارهای سیاسی غالب در سطح جامعه است.
نویسنده این یادداشت مدعی است نهاد قدرت و دانش سیاست در ایران پس از پیروزی انقلاب علیرغم مسئولیت اخلاقی، نهادی، حرفه ای و علمی بیش از آنکه مروج جامعه پذیری صلح در مناسبات انسانی، اجتماعی، محلی، منطقه ای و بین المللی و نیز در سطوح علمی و دانشگاهی باشند، متأثر از فضای سیاسی- ایدئولوژیک در ایران این دوران و نیز به دلیل بن مایه های ذهنی و پایگاه اجتماعی و فرهنگی رهبران نظام جدید خود یک طرف دعوا گردیده؛ بطوری که هم نهاد قدرت و جریانات سیاسی اصلی حاکم و هم نهاد رسمی دانش سیاست که از مجاری شورای انقلاب فرهنگی و وزارت علوم رسمیت می یابند، مروج جامعه پذیری ناصلح گردیده اند و بصور مختلف خشونت آشکار و نهانی را در روح و فکر جامعه ملی و جامعه علمی علوم سیاسی کشور وارد نموده اند که در طول چهار دهه اخیر کم بیش این مسیر پیگیری می شود. این نگرش در ادامه طرح بحث می نماید که بخش قابل توجهی از جامعه پذیری سیاسی پر اعوجاج را سیاستگذاران نظام با ریل گذاری های جهت دار بر روی وضعیت های ناصلح قرار داده اند که در طول این سال ها با هم افزایی های فراوان این جامعه پذیری ناصلح شرایط پایداری یافته و تثبیت شده است. به همین لحاظ خروج از این وضعیت نامساعد به وضعیت های صلح زمانبر و نیازمند سیاستگذاری های جدید در همه عرصه ها و از جمله در نظام آموزشی و رشته علوم سیاسی رسمی کشور است.
در ادامه نویسنده این یادداشت بر این نکته تأکید دارد که علیرغم چهره ژانوسی سیاست یا دو چهرگی سیاست در وجه جنگ و صلح، دشمنی و دوستی، نابردباری و بردباری؛ از اولین روزهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 1357 تاکنون، صورتبندی سیاست، چه در وجه نظری و آموزشی به مثابه یک علم و چه در وجه انضمامی و کاربردی در عرصه سیاست ورزی همواره ترسیم گر، بازتاباننده، متولی و کارگزار ناصلح بوده است و از وجه دیگر این چهره ژانوسی یعنی صلح و مدارا و دوستی در دانش سیاست و نهاد قدرت کمتر نشانه ای وجود داشته است و معدود نشانه های کوچک صلح خواهی و مداراجویی نیز به تیر جفا و تهمت به زیر کشیده شده است و طراحان آن جاده صاف کن های خوش خیال ساده لوح و یا مغرضین در خدمت بیگانگان شناخته شدند.
جهت مطالعه متن کامل مقاله رجوع کنید به:
مجتبی مقصودی، نوروز 1401، صلح ناپذیری در دانش سیاست و نهاد قدرت(نمره مردودی علوم سیاسی)، سیاست نامه، سال ششم، شماره 21، صص 45-48.
فرخنده باد بر همگان مقدم بهار
نوروز، جاودانه ترین جشن روزگار
عید سعید باستانی مبارک و نوروز خجسته باد.
روزگارتان خرم و مبارک و ایام تان پربرکت و سبز
با آرزوی سالی توام با صلح و دوستی و شادی و سلامتی و قلبی آکنده از مهر و محبت
مجتبی مقصودی
🌺🌹💐🌷
گفت و گوهای مناسبتی؛
شنبه ها برای صلح
این هفته به مناسبت روز جهانی تشکل های مردم نهاد
میزبان جناب آقای دکتر مجتبی مقصودی
بنیانگذار انجمن علمی مطالعات صلح ایران
با موضوعِ
نقش تشکل ها در صلح سازی
خواهیم بود.
شنبه مورخ ۱۴اسفندماه ۱۴۰۰ساعت ۲۰(۸شب)
دسترسی در اینستاگرام👇
@ipcan2021
بنیاد توسعه صلح و مهربانی های کوچک
@sopskf
http://drmaghsoudi.ir/
---
لینک دسترسی در اینستاگرام شبکه فعالان فرهنگ صلح ایران👇
https://www.instagram.com/p/CasEiejtO8i/?utm_medium=copy_link
🔲شماره نوروزی سیاست‌نامه
دایره‌المعارف علم سیاست در ایران
☑️حامد زارع
سیاست‌نامه ۲۱ با همه شماره‌های پیشین متفاوت است. مجله‌ای که به عنوان ویژه‌نامه نوروز ۱۴۰۱ فراهم کرده‌ایم، حاوی تاریخچه یک قرن علم سیاست در ایران است. سیاست‌نامه با همیاری استادان معاصر علوم سیاسی در این شماره دایره‌المعارف تاریخ معاصر علم سیاست در ایران را در سیصد و چهل صفحه تدوین و منتشر کرده است. این شماره ویژه حاوی چهار بخش ویژه است که هر کدام گوشه و گونه‌ای از تبارشناسی دانش سیاسی از سال ۱۳۰۰ تا ۱۴۰۰ خورشیدی را بر عهده دارد. تقریبا همه نامداران علم سیاست ایران در این مجله مطلب نگاشته‌اند و مهمتر از آن اینکه در نظرسنجی سیاست‌نامه در باب یک قرن علم سیاست در ایران مشارکت کرده و چهره‌های ممتاز صدسال علوم سیاسی ایران را انتخاب کرده و درباره آنها نوشته‌اند. اگر علاقمندید درباره نتایج نظرسنجی سیاست‌نامه و یا مفردات و محتوای چهار بخش این ویژه نامه را بدانید، لطفا ما را حمایت کنید. حمایت شما تنها راه بقای ماست.
لطفا شماره ۲۱ سیاست‌نامه را به مثابه دایره‌المعارف علوم سیاسی ایران پیش‌خرید کنید. برای پیش‌خرید نیز به صفحه گروه مطبوعاتی هم‌میهن مراجعه کنید و دایرکت دهید. همکاران من راهنمایی‌تان خواهند کرد.
آدرس صفحه هم‌میهن در اینستاگرام:
@hammmihangroup
مرکز تحقیقات و کرسی حقوق بشر، صلح و دموکراسی یونسکو، روابط عمومی و اطلاع رسانی دانشگاه شهید بهشتی، انجمن علمی مطالعات صلح ایران، موزه صلح تهران و موسسه پژوهشی-انتشاراتی منشور صلح برگزاری می کنند:
هفتمین وبینار از سلسله وبینارهای
«صلح در دستان ما؛ بازگویی تجربه زیسته صلح»
سخنران وبینار هفتم:
دکتر مجتبی مقصودی
موسس انجمن علمی مطالعات صلح ایران و دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
با موضوع:
در جستجوی صلح: صلحی برای همه
دبیر وبینار هفتم: دکتر اصلی عباسی
تاریخ و ساعت: دوشنبه 25 بهمن 1400، ساعت 17 الی 18:30.
محل برگزاری: سامانه وبینارهای دانشگاه شهید بهشتی
لینک ورود مستقیم: https://www.sbu.ac.ir/web/webinar
نشست دوم:
بررسی مهارت و اشتغال در رشته علوم سیاسی
(بررسی تاریخی وضع موجود)
سخنرانان:
- دکتر ابراهیم متقی
- دکتر مجتبی مقصودی
- دکتر مجید توسلی رکن آبادی
- دکتر قدرت احمدیان
دبیر نشست:
# دکتر محمدسالار کسرائی
همراه با ارائه گزارش از طرح پژوهشی علم سیاست و جامعه ایرانی (از منظر آموزش، مهارت و اشتغال) توسط دکتر عبدالرحمن حسنی فر
یکشنبه 24 بهمن 1400، ساعت 18/30
پخش از طریق لینک زیر (ورود با گزینه میهمان):
https://www.skyroom.online/ch/hossein5092811/politicalscience
با سخنرانی های زنده خانه اندیشمندان علوم انسانی و انجمن علوم سیاسی ایران همراه باشید.
عنوان سخنرانی
ارزش های جهانی منطقه فرهنگی نوروز و رسالت دانشگاهیان در شکل دهی به گفتمان حوزه تمدنی نوروز
ارائه در پنجمین همایش سالانه و اولین همایش بین المللی انجمن علمی مطالعات صلح ایران با عنوان دانشگاهیان و صلح آفرینی در منطقه فرهنگی نوروز
20 بهمن 1400
مجتبی مقصودی
چکیده:
نوروز به عنوان یکی از آیین های کهنسال بشری بسامد و جوهره ی معرفت شناسی، هستی شناسی و انسان شناسی متساهلانه و سازگاری است که ظرفیت دارد توسط نخبگان، اندیشمندان، روشنفکران و دانشگاهیان این حوزه تمدنی تبدیل به گفتمانی فراگیر جهانی گردد و در آشفته بازار جنگ و منازعه و ستیز در سطح جهان، به مثابه مکتب عشق(عشق به خود، همنوع و طبیعت) سبک زندگی و ایدئولوژی متفاوتی را فراسوی مرزهای دولت های ملی و جغرافیای سیاسی موجود رقم بزند و آرامش و کرامتی برآمده از نیازها و جوهره واقعی انسان ها را ایجاد نماید.
علیرغم چنین ظرفیت های بی بدیلی، بخش هایی از حوزه تمدنی نوروز در حال حاضر درگیرافراط گرایی و افراط گرایان متعصب قومی، دینی- مذهبی، نژادی است که بنیان های زندگی مردم عادی را نشانه رفته اند و هر روز بر طبل جنگ و منازعه و خاص گرایی می کوبند. در چنین هنگامه ی پاردوکسیکالی چه باید کرد و مسئولیت جامعه دانشگاهی این منطقه فرهنگی به عنوان سرآمدان فکری و اندیشه ای چیست؟
این مقاله با بهره گیری از روش کیفی و رهیافت سازه انگارانه، ضمن بررسی ظرفیت های فرهنگی- تمدنی این آیین کهنسال، رسالت دانشگاهیان در شکل دهی به گفتمان حوزه تمدنی نوروز را از طریق شناسایی و احصاء بایسته های استقرار آن مورد طرح قرار می دهد. از یافته های پژوهش که از جمله بایسته های خروج از شرایط نامناسب پیش رو و تسهیل و تثبیت ارزش ها و گفتمان نوروزی به مثابه ارزش های صلح پرور و گفتمان صلح ساز است می توان به "بازشناسی و باز توزیع ارزش ها، نمادها و سبک زندگی نوروزی"، "هژمونیک سازی ارزش های نوروزی" ، "تشکیل مجمع نخبگان و دانشگاهیان حوزه فرهنگی نوروز"، راه اندازی "فدراسیون دانشجویی منطقه فرهنگی نوروز"، اهداء "جایزه نوروز" و دهها مورد در این خصوص اشاره نمود.
کلید واژه ها: نوروز، دانشگاهیان، گفتمان سازی، حوزه فرهنگی- تمدنی نوروز، سازه انگاری
برای دریافت فایل کامل پوستر و برنامه همایش بر روی اینجا کلیک کنید.
یا برروی لینک زیر مستقیما کلیک کنید.
https://s20.picofile.com/file/8447443292/Poster1400_Reduced.pdf
سخنران نخست
مجتبی مقصودی
(بنیانگذار انجمن علمی مطالعات صلح ایران)
عنوان سخنرانی
ارزش های جهانی منطقه فرهنگی نوروز و رسالت دانشگاهیان در شکل دهی به گفتمان حوزه تمدنی نوروز
سخنران دوم
سرور بختی
(رییس موسسه فرهنگی اکو)
عنوان سخنرانی
صلح آفرینی نوروز در منطقه کهن
