دکتر مجتبی مقصودی

دانشیار رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی


دانشیار رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

طبقه بندی موضوعی
بایگانی
آخرین نظرات

تاثیر استانی شدن انتخابات مجلس بر "وظیفه نمایندگی"

دوشنبه, ۱۸ ارديبهشت ۱۳۹۱، ۰۷:۱۸ ق.ظ
ره نامه سیاستگذاری، سال دوم، شماره چهارم، زمستان 1390، صص 26 - 9                                                                                                                                   مجتبی مقصودی                                                                                                                             غلامرضا ابراهیم آبادی چکیده: طرح استانی شدن انتخابات مجلس، یکی از مهم ترین موضوعات بحث برانگیز یک دهه اخیر مجلس شورای اسلامی بوده است. این موضوع که برای نخستین بار در سال 1378 مطرح شد در سیر ادوار قانونگذاری پنجم، ششم، هفتم و هشتم با انتقادات و واکنش های مختلفی از جانب نمایندگان جناح های مختلف روبه رو شده است و در کشاکش این واکنش ها و انتقادات، با گذشت دوازده سال از نخستین سال ارائه آن در مجلس شورای اسلامی، تا کنون نتوانسته است از مرحله طرح فراتر رود و به قانون تبدیل شود. مغایرت روح کلی حاکم بر طرح با اصول دموکراسی و تمرکز زدایی، امکان ظهور دیکتاتوری انتخاباتی، کاهش مشارکت مردمی و ... بخشی از انتقادات منتقدان این طرح است. در این مقاله تلاش شده است تا یکی از اصلی ترین انتقادات این طرح، یعنی رابطه استانی شدن انتخابات مجلس با «وظیفه نمایندگی» نمایندگان مجلس مورد بررسی قرار گیرد. واژگان کلیدی: انتخابات، مجلس شورای اسلامی، نمایندگی، حوزه های انتخابیه، استانی شدن مقدمه در سال های اخیر، موضوع انتخابات و چگونگی برگزاری آن یکی از بحث برانگیزترین موضوعات در میان گروه های داخلی، جناح ها، محافل سیاسی و مراجع تصمیم گیری کشور بوده است. موضوعاتی نظیر چگونگی تأیید صلاحیت نامزدها، سن رأی دهندگان، نحوه اخذ آراء، بررسی نتایج انتخابات، تأیید اعتبارنامه منتخبان و ... از مهم ترین موارد اختلافی است که طی دو دهه اخیر موجبات تغییر و اصلاح پی در پی قانون انتخابات در ایران را فراهم کرده است. یکی از بحث برانگیزترین طرح های یک دهه اخیر ارایه شده به مجلس در خصوص انتخابات، طرح استانی شدن انتخابات مجلس بوده است. این طرح که ناظر بر یکی از مهم ترین مسائل انتخابات، یعنی تغییر و تعیین حدود جدید حوزه های انتخابیه می باشد در زمره معدود طرح های مرتبط با قانون انتخابات است که نمایندگان طیف های مختلف اکثریت یا اقلیت، به دور از هر گونه موضع گیری جناحی و سیاسی در خصوص موافقت یا مخالفت با آن اظهار نظر کرده اند. نخستین مباحثات و مجادلات در خصوص ابعاد و آثار مختلف این طرح در اواخر پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی (1378) آغاز شد و سپس در مجالس ششم، هفتم و مجلس هشتم مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در سیر گذار از ادوار مختلف قانونگذاری، تا کنون با واکنش های متفاوتی مواجه شده است........ در ادامه نویسندگان مقاله به طرح نسبتا مبسوط پیشینه طرح (یک طرح در چهار مجلس)، دیدگاه های موافقان و مخالفان طرح، «وظیفه نمایندگی» و طرح استانی شدن انتخابات و نتیجه گیری پرداختند.         برای مطالعه متن کامل مقاله و  لیست منابع و ماخذ ر.ک.به:    مجتبی مقصودی و غلامرضا ابراهیم آبادی، ره نامه سیاستگذاری، سال دوم، شماره چهارم، زمستان 1390، صص 26 - 9 مقدمه در سال های اخیر، موضوع انتخابات و چگونگی برگزاری آن یکی از بحث برانگیزترین موضوعات در میان گروه های داخلی، جناح ها، محافل سیاسی و مراجع تصمیم گیری کشور بوده است. موضوعاتی نظیر چگونگی تأیید صلاحیت نامزدها، سن رأی دهندگان، نحوه اخذ آراء، بررسی نتایج انتخابات، تأیید اعتبارنامه منتخبان و ... از مهم ترین موارد اختلافی است که طی دو دهه اخیر موجبات تغییر و اصلاح پی در پی قانون انتخابات در ایران را فراهم کرده است. یکی از بحث برانگیزترین طرح های یک دهه اخیر ارایه شده به مجلس در خصوص انتخابات، طرح استانی شدن انتخابات مجلس بوده است. این طرح که ناظر بر یکی از مهم ترین مسائل انتخابات، یعنی تغییر و تعیین حدود جدید حوزه های انتخابیه می باشد در زمره معدود طرح های مرتبط با قانون انتخابات است که نمایندگان طیف های مختلف اکثریت یا اقلیت، به دور از هر گونه موضع گیری جناحی و سیاسی در خصوص موافقت یا مخالفت با آن اظهار نظر کرده اند. نخستین مباحثات و مجادلات در خصوص ابعاد و آثار مختلف این طرح در اواخر پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی (1378) آغاز شد و سپس در مجالس ششم، هفتم و مجلس هشتم مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در سیر گذار از ادوار مختلف قانونگذاری، تا کنون با واکنش های متفاوتی مواجه شده است........ پیشینه طرح (یک طرح در چهار مجلس)    طرح استانی شدن حوزه های انتخابیه مجلس شورای اسلامی، نخستین بار در تیر ماه سال 1378 توسط تعدادی از نمایندگان دوره پنجم مجلس مطرح شد ولی چون با اواخر دوره مجلس همراه شده بود و شائبه انتخاباتی و تبلیغاتی بودن طرح مطرح بود با اقبال چندانی از سوی نمایندگان مواجه نشد و در نهایت با رد کلیات آن، از دستور کار مجلس خارج شد. در مجلس ششم طرح استانی شدن مجدداٌ تقریباٌ با همان متن سال 78 توسط تعدادی از نمایندگان در خرداد ماه 1381 به مجلس ارائه شد و ....... دیدگاه های موافقان و مخالفان طرح         ............«وظیفه نمایندگی» و طرح استانی شدن انتخابات .............. نتیجه گیری یکی از ایرادات اساسی طرح استانی شدن حوزه های انتخابیه مجلس شورای اسلامی مغایرت آن با مطالب فوق الذکر و دور کردن نمایندگان از خصلت محلی و حذف وظیفه نمایندگی آنان است بدون اینکه راهکاری مؤثر و کارآمد را جایگزین آن سازد تا عهده دار وظایف محلی نمایندگان گردد.......         برای مطالعه متن کامل مقاله و  لیست منابع و ماخذ ر.ک.به:    مجتبی مقصودی و غلامرضا ابراهیم آبادی، ره نامه سیاستگذاری، سال دوم، شماره چهارم، زمستان 1390، صص 26 - 9

نظرات  (۲)

دکتر جان چرا همه کارهایتان با همراهی دیگران است؟ راستی شما اصلا مطالعه میکنید؟
ببخشید اگر نقد جدی بو
پاسخ:
با سلام و تشکر از نکته بینی شما به عنوان یک معلم و پزوهشگر مطالعه کسب و کار من است!! از مطالعه برای تدریس تا ارزیابی چند مقاله و اثر در هفته و مطالعه آزاد و ... ! ( تا ببینیم منظور شما از مطالعه چه باشد؟! ) اصولا اگر در حوزه علوم اجتماعی دائما و مستمرا مطالعه صورت نگیرد؛ فرد از قافله دانش روز عقب خواهد ماند. من معمولا در هر سال چند کار اختصاصی پژوهشی انجام می دهم که اطلاعات آن در سایتم هست. در عین حال فراموش نفرمایید که بنده به عنوان یک انسان از وقت و توان محدودی برخوردارم و بخشی از این وقت و امکان محدود را نیز به انجام فعالیت داوطلبانه در اداره انجمن علوم سیاسی ایران اختصاص می دهم که کاری است بی اجر و مواجب و کمتر کسی بدین گستردگی بدین فعالیت ها تن در می دهد. خوشبختانه از هیچ رانتی نیز بهره مند نیستم که از خدمات نیروهای زیرمجموعه استفاده کنم و به نام خودم منتشر سازم. علیهذا چاره ای ندارم جز آن که با این وقت کم، از مشارکت، مساعدت و ظرفیت های تعدادی از دستیاران پژوهشی خودم استغاده نمایم. دقت بفرمایید برخی ایده ها و موضوعات اگر زمان سپری شود از اهمیت خواهد افتاد و بررسی آنها بلاموضوع خواهد شد. مثلا دو مقاله "استانی شدن انتخابات"، " جنبش های عربی خاورمیانه" اگر به موقع تدوین نمی شد از اهمیت می افتاد. ضمن انکه نکته ای را فراموش نفرمایید و آن این است که من اصولا به کار جمعی معتقدم ؛؛ راه اندازی انجمن علوم سیاسی ایران، فصلنامه مطالعات ملی و کمیته دفاعی دفتر مطالعات سیاسی مرکز پزوهش های مجلس و یا انتشار کتاب ماندگار "تحولات سیاسی - اجتماعی در ایران"و... البته قابل ذکر است که بر خلاف برخی بداخلاقی ها در جامعه علمی؛ بنده به حقوق دستیاران پژوهشی ام پایبندم و احترام می گذارم و از درج نام آنان در کنار نام خودم دریغ ندارم. موید این ادعا، استمرار همکاری این پژوهشگران با بنده است، بهر تقدیر عذر خواهی مرا بپذیرید که نمی توانم نام دستیاران ارجمندم را در فعالیت های پژوهشی حذف کرده و تنها به ذکر نام خودم بسنده نمایم.
لطفا راهنمایی بفرمایید برای تهیه این مجله چگونه امکان پذیر است
پاسخ:
سلام دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام به آدرس تهران ، خیابان نفت شمالی